8 May 2021: SWIP-NL Hypatia lecture “The stolen history”

Event in English – simultaantolken Nederlands aanwezig*

Today the work of many erased voices is being retrieved – female, non-western, and other voices excluded from the western canon – which leads to new questions about western culture and philosophy. Our annual Hypatia event 2021 will concern these questions.

Prof. Dr. Ruth Hagengruber

Lecture by Ruth Hagengruber, Professor of Philosophy (Universität Paderborn) and director of the center for the History of Women Philosophers and Scientists:

The Stolen History—Retrieving the History of Women Philosophers and Its Methodical Implications

Throughout the last 40 years, many scholars have dedicated their endeavors to conserving the writings of women philosophers. Now we have access to valuable sources that show that the history of women philosophers stretches back as far as the history of philosophy itself. Using the history of women philosophers as a methodical approach to philosophy is a unique and indispensable means to widen and to change philosophical insights. Re-reading the history of philosophy and including the ideas of women philosophers, however, does not only add some more narratives but challenges the methodology of philosophy. The history of philosophy that we are traditionally educated in the western world is simply not true to the facts. Thus, I demand a rewriting of the history of philosophy that takes into account the ideas that are incorporated in the writings of women philosophers and that have been denied by the narratives and fabric of sexualized and patriarchally influenced thought.

The event will include a panel discussion with Prof. Dr. Hagengruber, Prof. Dr. Monika Kirloskar-Steinbach and Dr. Chris Meyns, chaired by Dr. Liesbeth Schoonheim. Column by Joyce Pijnenburg, MA. The event will take place through Zoom (14.30-17.00h CET); for further details see our site.

https://us02web.zoom.us/j/88530523000
Meeting ID: 885 3052 3000

* Bij dit programma schuiven vier studenttolken aan, zodat de lezing en de discussie ook in het Nederlands te volgen zullen zijn. De voorzitter zal bij aanvang van het programma toelichten hoe de tolk-kanalen in Zoom kunnen worden aangevinkt. Met dank aan Dries Cavents, Jana Berghman, Amber Wevers, Janina van Nielen, en de Katholieke Universiteit Leuven. Klik hier voor meer informatie over het programma (EN/NE).

SWIP-NL Hypatia event 2021: ‘Between the lines’

*Zie beneden voor de Nederlandstalige aankondiging. Bij dit programma zijn simultaantolken aanwezig.

Zoom: https://us02web.zoom.us/j/88530523000
Meeting ID: 885 3052 3000

 

Between the lines: Will uncovering erased voices change our notion of philosophy?

Until only a decade ago, it was common practice to claim that women had never made any significant contribution to the history of philosophy. They simply did not figure in the handbooks. Today we know better. We also know better where to look: not in handbooks and overviews, but in correspondences, in archives, in genres not generally recognized as ‘philosophical’, that is, between the lines of the canon of philosophy.

Today the work of many erased voices is being retrieved – female, non-western, and other voices excluded from the western canon – which leads to new questions about western culture and philosophy. Focusing on the space between the lines can have disruptive effects. Will it change our notion of philosophy, of thought, perhaps even of thinking?

For our Hypatia-lecture 2021, Ruth Hagengruber will address the question how the history of women philosophers is changing philosophy: “The stolen history: Retrieving the history of women philosophers and its methodical implications”. Subsequently our panelists will discuss the impact on the canon of ‘reading between the lines’.

May 8th online through Zoom:

14.30h – 17.00h CET

https://us02web.zoom.us/j/88530523000
Meeting ID: 885 3052 3000

Lecture: Ruth Hagengruber, professor of philosophy Universität Paderborn, director of the center History of Women Philosophers and Scientists

Panel: Ruth Hagengruber;

Monika Kirloskar-Steinbach, professor of philosophy, Universität Konstanz, professor of Diversifying Philosophy, Vrije Universiteit Amsterdam;

Chris Meyns, researcher in philosophy

Column: Joyce Pijnenburg, historian of women philosophers and western mystics

Chair: Liesbeth Schoonheim, postdoctoral researcher, Katholieke Universiteit Leuven

——————————————————————————————————————-

SWIP-NL Hypatialezing en panel 2021:

Tussen de regels: Verandert de ontsluiting van uitgewiste stemmen ons begrip van filosofie? 

Nog maar tien jaar geleden was het heel gewoon om te stellen dat vrouwen geen bijdrage van betekenis hadden geleverd aan de geschiedenis van de filosofie. Ze stonden eenvoudigweg niet in de handboeken. Tegenwoordig weten we wel beter. En we weten ook beter waar te zoeken: niet in handboeken en overzichten, maar in briefwisselingen, archieven en genres die doorgaans niet als ‘filosofisch’ worden gezien – kortom, tussen de regels van de filosofische canon.

Nu het werk wordt opgediept van veel uitgewiste stemmen – vrouwelijke, niet-westerse, en andere stemmen die uit de westerse canon zijn weggelaten – komen ook nieuwe vragen op over westerse cultuur en filosofie. Aandacht voor de ruimte tussen de regels kan een ontwrichtend effect hebben. Verandert nu ook ons begrip van filosofie en van het denken?

In de Hypatia-lezing van 2021 zal Ruth Hagengruber ingaan op de vraag hoe de geschiedenis van vrouwelijke filosofen de filosofie aan het veranderen is. In het panel zal de vraag worden besproken welke invloed het ‘tussen de regels lezen’ op de canon heeft.

8 mei, online via Zoom

14.30u -17.00u

De voertaal is Engels, maar er zullen simultaantolken aanwezig zijn voor wie het programma in het Nederlands wil volgen. Met dank aan de Katholieke Universiteit Leuven.

Lezing: Ruth Hagengruber, hoogleraar wijsbegeerte, Universität Paderborn, directeur van het centrum History of Women Philosophers and Scientists

Panel: Ruth Hagengruber;

Monika Kirloskar-Steinbach, hoogleraar wijsbegeerte, Universität Konstanz, hoogleraar ‘Diversifying Philosophy’, Vrije Universiteit Amsterdam;

Chris Meyns, onderzoeker wijsbegeerte

Column: Joyce Pijnenburg, historicus van vrouwelijke filosofen en westerse mystici

Voorzitter: Liesbeth Schoonheim, postdoctoraal onderzoeker, Katholieke Universiteit Leuven

Hypatiaprogramma 2019: Column Jana Miah

Afgelopen 18 mei verzorgde SWIP-NL het Hypatia-programma 2019 over Sojourner Truth en intersectioneel feminisme. Onderstaand de afsluitende column door agoog Jana Miah.

Tijd voor Intersectionaliteit

door Jana Miah, MA.

Laten we het over de term intersectionaliteit hebben. Het is een concept dat over de voorbije jaren een essentieel deel is geworden van hoe ik de wereld benader. Ik leg graag uit waarom.

Kimberlé Crenshaw, een Amerikaanse juriste en professor, begon de term voor het eerst te gebruiken in de late jaren ’80. Als juriste diende ze het samengaan van verschillende uitsluitingsgronden aan de rechter te bewijzen. Voornamelijk wanneer het rechtszaken met zwarte vrouwen  betrof. Er bleek in die tijd amper een kader te bestaan om aan te tonen dat het samengaan van een bepaald gender en ras zorgt voor extra discriminatie in de maatschappij.

Toen ik tijdens mijn studies het concept van intersectionaliteit leerde kennen ervaarde ik dat als een openbaring. Het is zo vanzelfsprekend en ik schaamde mij erover dat ik hier niet eerder bij stil stond. Bijgevolg moest ik hierdoor mijn feminisme opnieuw overdenken. Wanneer ik over feminisme nadacht, merkte ik, nam ik de witte cultuur als norm. Ik besefte toen niet hoe die eigenlijk voorbijgaat aan de dagdagelijkse belevingen van vrouwen van kleur, aan die van vrouwen in armoede, aan die van vrouwen met beperkingen. Het is heel goed dat we strijden voor het doorbreken van het glazen plafond, maar voor wie voeren we die strijd eigenlijk?

Bell hooks, een Amerikaanse hoogleraar, stelde het zo: “Jarenlang aanschouwde ik de tegenzin van witte feministische denkers om het belang van etniciteit te erkennen. Ik aanschouwde hun weigering om te erkennen dat elke feministische beweging anti-racistisch moet zijn. Want enkel dan is zusterschap mogelijk. Maar ik aanschouwde ook een revolutie  waarin individuele vrouwen hun stem begonnen te gebruiken om witte onderdrukking te ondermijnen. Deze geweldige veranderingen herstelden mijn geloof in de feministische beweging en versterken de solidariteit die ik voel ten aanzien van alle vrouwen.”

We kunnen volgens bell hooks dus niet spreken van een feministische beweging als die niet inherent anti-racistisch is. Vrouwen moeten hun stem gebruiken om uitdrukkelijk tegen de witte patriarchale onderdrukking te spreken in het Westen.

Wat bell hooks schreef is voor mij nu nog steeds relevant. Zogezegde liberale feministen die opkomen voor de rechten van de vrouw, maar haar ondertussen wel de hoofddoek ontnemen, haar in de politiek geen stem geven, en haar in hun denktanks niet betrekken, zijn in mijn ogen geen feminist te noemen.

Lang heb ik gedacht dat die identiteitskenmerken niet belangrijk zijn. Dat waren ze althans niet in mijn leven. En nu snap ik beter waarom. Ik werd opgevoed in een warme en open-minded omgeving. Ik heb nooit gevoeld wat het is om arm te zijn. Ik heb tot op heden geen beperkingen. Ik kreeg de kans om hogere studies aan te vatten. Toch ervaar ik af en toe ook een anders-zijn. Mensen zien mij door mijn huidskleur soms als niet-Belg. En ik heb niet het gevoel dat ik overal mezelf kan zijn door mijn seksuele oriëntatie. We moeten die complexe situaties leren benoemen en herkennen.

Het blijft me ook verbazen hoe mensen andere mensen zo makkelijk in categorieën opdelen. Iemand is ‘een’ migrant, gehandicapt, moslim,… alsof een persoons identiteit volledig door dat ene kenmerk kan samengevat worden. In 2002 schreef Helma Lutz, professor in de sociologie in Frankfurt, dat intersectionaliteit het denken over verscheidenheid is. Het gaat uit van een verbondenheid van dimensies die mensen doen verschillen van elkaar. We staan niet los van elkaar in de samenleving, maar we worden net geordend door onze kenmerken. Hiermee geeft ze duidelijk aan dat mensen niet op te delen zijn in aparte categorieën.

Als mens zijn we geen optelsom van dingen. We zijn geen apart te benaderen categorieën. We zijn complex, we zijn een soort van heerlijke cake met verschillende ingrediënten. Je kan die ingrediënten niet apart van elkaar kan zien. We bestempelen cake ook niet gewoon als ‘bloem’ of ‘eieren’. Een cake is veel meer dan dat. Laten we dat dan ook niet bij mensen doen. En ja, soms is het nodig om de ingrediënten te beschrijven, om te kijken waarom een bepaalde cake in onze maatschappij hoger wordt gewaardeerd dan een andere. En laten we dan uiteindelijk beseffen, dat cake cake is. Dat we allemaal mensen zijn. Dat we samen moeten vechten voor die gelijkwaardigheid, door problemen te benoemen. Door mensen samen te erkennen.

Voor wie kom ik precies op? Bijvoorbeeld tijdens mijn werk bij een LGBT koepel. Voor mensen die niet voldoen aan de gendernorm? Kom ik ook op voor mensen van de laagste klasse? Voor mensen met een beperking? Heb ik gedacht aan het feit dat misschien niet iedereen Nederlands spreekt? Tijdens het open onthaal dat ik tijdens mijn baan openhoud, ontmoet ik veel mensen, ook de meest kwetsbaren. Dakloze personen, mensen die pas vanuit een ander land naar België geïmmigreerd zijn, mensen die psychisch kwetsbaar zijn. Dit zorgt ervoor dat ik niet anders kan dan ook voor hen opkomen. Ik deed het niet vanzelfsprekend, mijn ogen moesten geopend worden. Matsuda, Amerikaans advocaat, activist, en professor, benoemde dit in de jaren ‘90 als het stellen van ‘the other question’ of de andere vraag. Als we nadenken over uitsluiting en discriminatie zoals racisme bijvoorbeeld. Dan kunnen we onszelf de vraag stellen: welke andere discriminatiegronden spelen hier nog? Is er hier ook sprake van seksisme? Is er hier ook discriminatie op basis van sociale klasse? Zo kunnen we stapje voor stapje onze blinde vlekken wegwerken.

Ik moet toegeven, het geeft me ook wel stress. Hoe kan ik niemand vergeten? Gelukkig hoef ik hier niet alleen over na te denken. Meer nog: dat zou compleet belachelijk en ongepast zijn. We moeten mensen blijven uitnodigen om de denkoefening met ons te maken. Want intersectionaliteit gaat voor mij net over je blik verruimen. Het gaat over mensen erkennen, die voorheen niet erkend werden. Alleen zo kunnen we machtsstructuren doorbreken. Want zoals Crenshaw ook stelt: “if there is no name for a problem, you can’t solve it.”

Ik wil dat het normaal is om intersectioneel te denken. Ik wil dat het normaal is om intersectioneel te handelen. Ik wil dat we de witte middenklasse norm doorbreken. Dat we het allemaal doen. Dat mensen die zich bevinden op het kruispunt van verschillende onderdrukkende identiteitskenmerken de voorgrond nemen. Ik wil méér luisteren en méér leren. Hopelijk jullie ook.

Jana Miah, MA studeerde agogische wetenschappen en gender studies en werkt momenteel als gelijke kansenmedewerker bij Casa Rosa, een koepelorganisatie van Oost-Vlaamse LGTBQ+verenigingen. Vanuit haar feministische blik op het leven zal Miah haar visie op intersectionaliteit delen.

Hypatialezing 2019: Sojourner Truth en intersectioneel feminisme

Sojourner Truth: van oorsprongsverhaal tot sleutelfiguur voor intersectioneel feminisme

Hypatia-lezing Society for Women in Philosophy-NL 2019

Katrine Smiet, Karin Amatmoekrim, Jana Miah, Tina Rahimy

De laatste jaren is er zowel in academische als activistische kringen veel over intersectionaliteit geschreven en gedebatteerd, waarbij de term op veel verschillende manieren wordt begrepen en ingezet. Kan intersectionaliteit het beste begrepen worden als een theorie, een methode of een perspectief? Hoe verhoudt ‘intersectionaliteit’ zich tot andere kritische perspectieven op verschil en ongelijkheid? Heeft de toenemende bekendheid van de term geleid tot haar depolitisering en afzwakking?

In de Hypatia-lezing benadert Katrine Smiet theoretische en politieke debatten rond intersectionaliteit aan de hand van het inmiddels iconische verhaal van de tot slaaf gemaakte Sojourner Truth (1797-1883). Zij sprak zich op het kruispunt van feminisme en anti-racisme uit tegen verschillende vormen van onderdrukking en uitsluiting. In plaats van Sojourner Truth te begrijpen als een ‘oorsprongsverhaal’ voor intersectioneel feministisch denken, wordt Truth gepositioneerd als een sleutelfiguur die een nieuw perspectief kan bieden op intersectioneel feminisme vandaag.

Na de lezing volgt een gesprek tussen Smiet en schrijfster en publicist Karin Amatmoekrim, begeleid door politiek filosoof Tina Rahimy. Agoog Jana Miah sluit het programma af met een column.

Dr. Katrine Smiet promoveerde in 2017 aan de Radboud Universiteit Nijmegen met een proefschrift over de academische receptiegeschiedenissen van het verhaal van Sojourner Truth. Sindsdien werkt ze als docent bij Gender Studies aan de Universiteit Utrecht.

Karin Amatmoekrim, MA studeerde psychologie en moderne letterkunde (specialisatie etniciteit en Surinaamse cultuur). Binnen haar werk spelen identiteit en het (on)vermogen van mensen om elkaar echt te kennen een belangrijke rol. Zij is auteur van de romans Wanneer wij samen zijn (2006), De man van veel (2013) en Tenzij de vader (2016) en publiceert regelmatig in o.m. De Groene Amsterdammer en NRC Handelsblad. Amatmoekrim maakte tevens deel uit van de adviesraad Cultuur van de gemeente Den Haag en was lid van de Raad van Toezicht van Forum, het kennisinstituut voor multiculturele vraagstukken.

Jana Miah, MA studeerde agogische wetenschappen en gender studies en werkt momenteel als gelijke kansenmedewerker bij Casa Rosa, een koepelorganisatie van Oost-Vlaamse LGTBQ+verenigingen. Vanuit haar feministische blik op het leven zal Miah haar visie op intersectionaliteit delen.

Dr. Tina Rahimy is politiek filosoof. Haar onderzoek richt zich op de betekenis van filosofie voor politieke en maatschappelijke praktijken en de relevantie van het dagelijkse leven voor het filosofische denken. Zij is lector Sociaal werk in de superdiverse stad op de Hogeschool Rotterdam. 

Locatie: Theater Perdu

Adres: Kloveniersburgwal 86, Amsterdam

Tijden: -inloop vanaf 13.00 uur;

-programma van 13.30 uur tot 15.30 uur;

-Algemene Ledenvergadering SWIP-NL: 16-17u.

Graag even reserveren via info@swip-filosofie.nl.

Society for Women in Philosophy-NL (SWIP-NL) organiseert elk jaar een Hypatia-programma ter vergroting van de zichtbaarheid van vrouwelijke filosofen. Tweejaarlijks wordt de Hypatia-prijs uitgereikt voor het beste filosofische boek door een vrouw; het andere jaar organiseert SWIP-NL de Hypatia-lezing.

Karen Vintges geeft eerste Hypatialezing

Op 29 april houdt Karen Vintges de eerste Hypatia-lezing: ‘Simone de Beauvoir en de supervrouw: feminisme versus neoliberalisme’.

Zij gaat in op de kritiek van Simone de Beauvoir op de supervrouw die perfectie en persoonlijk succes nastreeft op elk gebied. Dit neoliberaal persoonsmodel verspreidt zich vandaag over de wereld als de zoveelste mythe over de vrouw. Volgens De Beauvoir gaat feminisme niet over persoonlijk succes en carrière maar over een samenleving waarin solidariteit en betrokkenheid centraal staan. Feminisme vanuit marktdenken leidt ertoe dat feminisme alles kan zijn, van paaldansen tot carrière maken. De Beauvoirs kritische feminisme kan ons weer inspireren tot werkelijk engagement.

De Hypatia-lezing is een initiatief van SWIP-NL, Society for Women in Philosopy. Met het instellen van deze jaarlijkse lezing wil de vereniging voor vrouwen in de filosofie een podium bieden aan vrouwelijke filosofen die werkzaam zijn in Nederland en Vlaanderen.

In 2018 zal voor het eerst de tweejaarlijkse Hypatia-prijs worden uitgereikt aan het beste filosofische werk geschreven door een vrouw. Hypatia (ca 355-415) was een Griekse filosofe, befaamd om haar wiskundige en astronomische kennis. Tegenwoordig fungeert ze als symbool van het feminisme.

Karen Vintges is sociaal en politiek filosoof aan de Universiteit van Amsterdam.
Deze lezing is tevens de presentatie van haar nieuwe boek A New Dawn for the Second Sex: Women’s Freedom Practices in World Perspective. Amsterdam University Press, 216 p., ISBN 9789089646026.

U bent van harte welkom op 29 april!

Locatie: Theater Perdu
Adres: Kloveniersburgwal 86, Amsterdam
Tijd: 14.00 uur tot 16.00 uur. Inloop vanaf 13.30 uur.
Toegang: gratis. Graag wel even aanmelden via info@swip-filosofie.nl.

Over ‘A New Dawn for the Second Sex’:
To what extent is Simone de Beauvoir’s study The Second Sex still relevant? From her work it emerges that patriarchy is a many-headed monster. Over the past decades, various heads of this monster have been slayed: important breakthroughs have been achieved by and for women in law, politics, and economics. Today, however, we witness movements in the opposite direction, such as a masculinist political revival in different parts of the world, the spread of the neoliberal myth of the Super Woman, the rise of transnational networks of trafficking in women and children, and a new international ‘Jihadism’. This suggests that patriarchy is indeed a Hydra: a multi-headed monster that grows several new heads every time one head is cut off. Since different – often hybrid – heads of patriarchy dominate in different settings, feminism requires a variety of strategies. Women’s movements all over the world today are critically creating new models of self and society in their own contexts. Drawing on notions of Beauvoir, as well as Michel Foucault, this book outlines a ‘feminism in a new key’ which consists of women’s various freedom practices, each hunting the Hydra in their own key – but with mutual support.